Geplaatst op: 28 april 2021
Bron: Rondom Vandaag Heerenveen
Auteur: Johan Vogelzang (Journalist en fotograaf)

NIEUWEHORNE – Begraven worden in de natuur, opgaan in de natuur. Het kan al vijf jaar in Nieuwehorne, waar de eerste natuurbegraafplaats van Friesland werd aangelegd door Ab van Middelkoop. Het is populair, al veel graven zijn vooraf gekocht door belangstellenden. Er zijn inmiddels voor de 12 hectare grond al rond de duizend graven uitgegeven aan mensen die nu nog in leven zijn.

Ab houdt van de natuur en bossen en bedacht destijds dat het gebied het best gediend is bij een natuurbegraafplaats met eeuwigdurend grafrecht. Dat mag het namelijk nooit door de overheid, wegenbouwers en huizenbouwers worden platgewalst. Hij kocht een stuk bos in Nieuwehorne en ging er van start en ook later in Sondel. Hij was de eerste in Noord-Nederland die het ‘nieuwe’ begraven mogelijk maakt.

Ab Middelkoop was de eerste in Noord-Nederland

Voorheen was hij schapenboer in Groningen en nu is hij fulltime natuurbegraafplaatsbeheerder. Vanuit zijn woonplaats Donderen (Drenthe) beheert hij drie locaties. Behalve de twee in Friesland ook eentje in Groningen. Daar begon hij twaalf jaar geleden.

Hij doet zelf het beheer en streeft ernaar om alles zo natuurlijk mogelijk te onderhouden. Bijzonder is dat er sinds een aantal weken een kudde schapen rondloopt dat met begrazing de boel op natuurlijke wijze netjes houdt. Ab: “Het is een manier om de natuur te beheren die duizenden jaren terug gaat. Daarom gebruiken wij als beheerders van dit nieuwe natuurgebied deels grazers in plaats van grasmaaiers.”

“Onze schapen gaan dominante grassen, ruigtes en bosopslag tegen. Zo ontstaan er verschillen in structuur- en soortensamenstelling in de vegetatie, iets dat leidt tot een leefparadijs voor allerlei organismen die zich hier thuis zullen. Zoals spinnen, paddenstoelen, kevers, vogels en kleine tere plantjes.”

Alles gaat zo natuurlijk mogelijk, ook de ‘gedenkstenen’. Een grafsteen/monument moet van natuurlijk materiaal zijn. Een boomschijf of zwerfkei kunnen uitsluitend via de beheerder worden besteld. Deze zwerfkeien dateren nog uit de ijstijd.

Zelf geplaatste boomschijven of zwerfkeien zullen worden verwijderd. Dat geldt ook voor andere materialen die niet bij een graf zijn toegestaan. Nabestaanden mogen wel wilde planten en stinsenflora bij de graven planten. Zoals een beuk, lindeboom, berk, hazelaar, hulst, ratelpopulier, wilg of meidoorn, die mooi kunnen verwilderen op het terrein. Die vullen het bestaande bos mooi aan en zijn een feestelijk gedekte tafel voor vlinders en wilde bijen.

Alles van natuurlijk materiaal

Het materiaal waarin de mensen worden begraven dient natuurlijk materiaal te zijn om de natuur niet te belasten: een kist van onbewerkt hout en de overledene moet kleding van katoen, jute, zijde, linnen aan. Een mand of urn met as van een overledene erin moet ook van organisch materiaal zijn. As van een overledene uitstrooien is niet toegestaan.

Honderdvijftig graven in Nieuwehorne zijn inmiddels al bezet voor de eeuwigheid. Naast de bijna duizend gereserveerde graven zijn er nog tweehonderd graven beschikbaar.

Ab is helemaal op zijn plek. “Ik vind het dankbaar werk, om mensen een rondleiding te geven die hun laatste rustplaats uitzoeken. Voor de nabestaanden is het een fijne plek om in alle rust het graf te bezoeken. Als je door het bos loopt heb je niet het idee dat je op een begraafplaats bent, maar dat je in een natuurgebied wandelt waar een rustige en vredige sfeer hangt.”